Logboek 2017/4 Herfst in Gorcum
Gorinchem (107)
Zondag 17-12-2017
Het jaar 2017 gaat eindigen in de top-tien van warmste jaren sinds het begin van de metingen, meldt Weeronline. Alleen een flinke vorstperiode in de laatste helft van december zou dat nog kunnen verhinderen, maar de korte winterperiode van de afgelopen week is voorbij en de verwachting tot de jaarwisseling is zacht weer. Waarschijnlijk eindigt het jaar op de 10e plaats. De top-10 bestaat dan geheel uit jaren van na 1988. Meteorologen noemen het de klimaatsprong. Na eind jaren 80 is het klimaat in Nederland flink opgewarmd, vooral in de wintermaanden. In de top-10 vinden we 1989, 1990 en 1999. De andere jaren zijn allemaal afkomstig uit deze eeuw! De top-3 bestaat zelfs uit zeer recente jaren: 2006, 2007 en 2014.
'De jaarlijkse economische groei van Nederland gaat de komende dertig jaar op aan de kosten van de energietransitie. Die kosten voor het overgaan van fossiele brandstoffen op hernieuwbare energie als zon en wind komen uiteindelijk terecht bij huishoudens', schreef De Volkskrant gisteren. Dat zei VVD-minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat in de Tweede Kamer. Realisme? Natuurlijk moet het gebeuren. Het lijkt me om de wereld te redden flink mee te vallen, dat circa 1 tot 3 procent van het BBP (= 7 - tot 21 miljard euro) elk jaar nodig is om het einddoel van het kabinet te halen, gerelateerd aan de Parijse klimaatakkoorden: in 2050 moet Nederland vrijwel volledig zijn overgeschakeld op duurzame energie en moet de uitstoot van broeikasgassen nihil zijn. Maar ik moet het nog zien.
En wie betaalt het allemaal? De burgers uiteraard, wie anders? Via hogere belastingen en hogere prijzen. De vervuilers moeten weliswaar formeel betalen, maar bedrijven rekenen de hogere lasten immers door in hun prijzen. Besef echter wel dat de kosten enorm veel hoger zullen zijn als we de klimaatdoelstelling niet halen. Niet onwaarschijnlijk is dat al deze inspanningen zelfs onvoldoende zullen zijn om de opwarming in 2100 tot 1,5 - 2 graden Celsius te beperken. De vijf meest vervuilende energiecentrales, de kolencentrales, gaan bijvoorbeeld pas 'uiterlijk' 2030 dicht. De opwarming is nu al 1 graad Celsius (vanaf 1850 ruim 01 graad/jaar) en versnelde na de 'klimaatsprong' eind jaren 90 tot ruim 0,16 graad/jaar.
Soms is het nuttig om eens terug in de tijd te gaan. In 1981 bekommerde vrijwel niemand zich om klimaat of opwarming. Er waren zelfs wetenschappers die toen een nieuwe ijstijd aankondigden, herinner ik me. In de zomer van 1981 publiceerde Science een 10-pagina groot artikel van zeven klimaatwetenschappers van NASA. Op basis van de trends in honderd jaar wereldtemperatuur (over 1880 - 1980) ontwikkelden ze voorspellingen tot het eind van de 21e eeuw. In het 'bussiness-as-usual scenario', zonder enige reductie van broeikasgassen, zou de gemiddelde wereldtemperatuur in het jaar 2100 ruim drie graden hoger zijn dan in 1950. De klimaatsite RealClimate.org publiceerde dit jaar een vergelijking van hun voorspelling van 36 jaar geleden met de satellietobservaties sindsdien. Model versus werkelijkheid. De tabel staat hierboven. Je ziet dat de toenmalige voorspelling zo'n 30% beneden de observaties ligt. Die zijn zelfs hoger dan het meest sombere scenario, waarin de broeikasgasuitstoot blijft groeien en in 2100 de temperatuur 4,5 graden Celsius boven 1950 komt te liggen. (NB: dat laatste deel van de voorspelling is hier niet weergegeven. Die staat wel in het geciteerde artikel). De werkelijkheid overtreft de voorspelling van ruim 35 jaar geleden. Later kwamen er betere en preciezere prognoses, met name van het IPCC. Ik toon de vergelijking niet om mensen somber te maken, maar om de absolute noodzaak te benadrukken de broeikasgasuitstoot snel en zeer drastisch terug te brengen tot nul.
Vanmorgen begint een windstille, zonnige zondag. Vannacht was er licht vorst. In het land zijn er veel ongelukken door de gladheid. Vanaochtend geldt code aranje van het KNMI. Ik glibber naar de boot om de kerstverlichting uit te zetten. Dat doe ik dagelijks, tegen de schemering zet ik het weer aan. Later zitten er veel vissers in de zon op de steigers en lopen er veel wandelaars over de sluis.
Morgen geen sport. Ik ga naar de begrafenis van een vroegere studievriend, Henk van W. met wie ik in 1968/1969 in het bestuur van de Utrechtse Studenten Faculteiten (USF) zat, de grondraad die in juni 1969 de bezetting van het Academiegebouw op het Domplein organiseerde. Zie deel 1 van mij romancyclus. Henk werd 75. Terug naar boven
website maken