Logboek 2023/4 Herfst, 2 oorlogen

Dinsdag 03-10-2023

Vanmorgen is het nog even droog, maar na half tien regent het. Begrafenisweer. We rijden in passend tenue en door een file op de A27 naar het crematorium Noorderveld in Nieuwegein. De rouwdienst voor mijn levenslange vriend Paul begint om elf uur. In een kleine zijruimte, bestemd voor de familie, ontmoeten we Tine en de zonen Jorrit en Jelmer met hun gezinnen. Ik ga een paar keer plassen zodat ik tijdens de ceremonie niet hoef. De ongeveer 70 aanwezigen luisteren naar zijn favoriete muziek, waaronder van Reinhard Mey 'Ich liebe dich':

Ich liebe dich
Ich brauche dich
Vertraue auf dich
Ich baue auf dich
Wollte nicht leben ohne dich
Ich liebe dich

(Die tekst liet ik op 29 september al zien). Op twee grote schermen verschijnen talrijke foto's uit zijn leven. Er zijn vier sprekers waarvan ik de derde ben. Er is verdriet en er wordt gelachen, zoals het altijd gaat. Spreken valt me niet mee bij zulke gelegenheden, maar op een enkele snik na haal ik netjes het einde. Ik las wel eens dat iedereen op zo'n bijeenkomst aan de eigen rouwdienst denkt, maar hem nooit zal meemaken en hoopt verder maar dat hij nog heel ver in de toekomst ligt. Het valt me in de andere toespraken op hoe geliefd en gewaardeerd Paul was. Broer, vader, vakbondsman, vriend. Mooi was het verhaal van Jelmer, geassisteerd door Jorrit, over zijn eerlijkheid. In een gerenommeerd etablissement in Nieuwegein verloot de eigenaar onder de gasten een mooie fles wijn. Het gaat om een meerkeuzevraag met de antwoorden a, b en c. Omdat Paul een goede klant is, fluistert de baas hem het goede antwoord in zijn oor. Dat is c. Paul is aan de beurt en zegt 'b'. Inderdaad, het tekent hem ten voeten uit. Zo voed je je zonen op.

     Tja, de nazit. Koffie en een broodje. Iedereen ontspant wat. We spreken nog wat mensen uit eerdere tijden, die we via Paul & Tine leerden kennen. Pensionado's als wijzelf. De Duitse zwager. We zeggen Tine dat we even zullen bellen als ze voor komend weekeinde niet zelf belt. We rijden terug, opnieuw in de regen en zijn voor half twee thuis. Na drie uur schijnt de zon weer.

Gisteravond keek ik meesmuilend naar de beelden van Wopke Hoekstra, die voor het front van het Europees parlement opeens een groene wedergeboorte toonde. Hij heeft tweederde van de stemmen van de milieucommissie nodig om klimaatcommissaris te kunnen worden. Het is beschamend om te zien hoezeer Hoekstra zich in alle bochten wrong om het superhoge baantje maar te krijgen. De man had voor de gelegenheid zelfs zijn haar geverfd, maar op mij kwam hij - het spijt me - niet geloofwaardig over omdat hij wel erg veel beloofde: 90 procent reductie van CO2-emissies in 2040, een wereldwijde kerosinebelasting, een maritieme belasting en belasting op fossiele brandstoffen. Dat soort ambities heeft hij nooit eerder gehad en er is geen schijn van kans dat hij ze kan waarmaken. Hoekstra weet dat - en dus kan hij rustig van alles beloven. Zijn christendemocratische companen zijn immers tegen. De commissie neemt vandaag nog geen beslissing en wil morgen bepalen, op basis van de antwoorden van Hoekstra, beslissen of de stemming in het hele Europees parlement doorgaat. Die stemming staat voor donderdag gepland.

Pecunia non olet. Damen Shipyards maakt zichzelf en Gorcum, zijn stad van oorsprong, te schande door compensatie van de Nederlandse staat te eisen vanwege de sancties tegen Rusland. Damen zegt door de sancties enkele opdrachten in Rusland niet uit te kunnen voeren. 'Daar willen we voor worden gecompenseerd'. Zo? Damen verdiende jaarlijks namelijk honderden miljoenen met de verkoop van luxejachten aan rijke Russen, vaak vrienden en relaties van Poetin. Die inkomsten vielen weg door de sancties, geld dat de scheepsbouwer nu van de staat eist, geld waarmee anders Oekraïne kan worden gesteund tegen een misdadige agressor moet dus de bedrijfsresultaten van een private ondernemer veilig gaan stellen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden we een naam voor dit schaamteloze cynisme. In Kyiv smeekte Zelensky het westen gisteren om de steun niet te laten inzakken. Voor Oekraïne is verlies een halszaak, een existentiële bedreiging, het land staat op de bres voor onze westerse vrijheden, ook voor die van ondernemers als Damen, maar deze scheepswerfmagnaat onttrekt zich daar graag aan.  Naar het begin van dit kwartaal