Logboek 2022/1 Coronawinter 2 in Gorcum

Artists' impression van de Lokale Bel met in het midden ons zonnestelsel. NB: de zon is véél te groot weergegeven (afbeelding: Leah Hustak STScI)

Vrijdag 14-01-2022

We leven in een bubbel. Voor wie geldt het niet? Zelfs ons hele zonnestelsel bevindt zich in een bubbel, een bubbel van leegte, om precies te zijn met randen van enorme gaswolken - een schil van stofmuren. Interstellaire stofmuren die in feite dichte gebieden van stervorming zijn en die vol jonge sterren zitten. Merkwaardig dat ons zonnestelsel vrij precies midden in die lege bubbel staat, alsof die ooit bij ons begon met uitdijen. Astronomen noemen hem de Lokale Bel, een holte in de Orionarm van het Melkwegstelsel. De bubbel is niet mooi rond, hij heeft meer de vorm van een zandloper. De doorsnede varieert van 200 tot 700 lichtjaren. Astronomen van het Center Harvard & Smithsonian (CfA) en het Space Telescope Science Institute (STScI) maakten een reconstructie van de ontwikkeling van de Lokale Bel. De afbeelding hierboven zag je deze week in veel kranten. Daaruit blijkt dat we niet altijd in die bel zaten. Hij ontstond vanaf 'pas' 14 miljoen jaar geleden door een reeks van vijftien supernova-explosies, exploderende sterren die aan het eind van hun bestaan kwamen. Daarbij werden de interstellaire materiewolken uit elkaar gestoten zodat er een zeepbelachtige structuur ontstond. Op de randen begon materie samen te klonteren tot nieuwe sterren. Het zonnestelsel met onze aarde was toen nog helemaal niet in de buurt. Pas 5 miljoen jaar geleden vloog het zonnestelsel de enorme bubbel binnen en nu bevindt het zich toevallig precies in het midden. Ooit zal het er weer uit vliegen en de materieschil passeren. Om de Lokale Bel heen zijn meer van die grote bubbels, want de ruimte heeft hier een bellenstructuur zoals zeepsop. Overigens is de leegte binnenin de bubbels, ook in de onze, relatief. De kosmische bellen zijn niet helemaal leeg. Zeker is er wel materie in te vinden, zoals gaswolken, sterrenstelsels en exoplaneten, bijvoorbeeld Proxima Centauri, onze meest nabije buur op 4, 24 lichtjaren afstand, of de heldere ster Sirius op 8,6 lichtjaren afstand.

Na de besprekingen tussen de Russen en de NAVO, Europa en de OVSE werd het even stil. Partijen kwamen niet tot elkaar, de dreiging van oorlog is groter dan ooit. Ook de Serviërs in de gedeelde Balkanstaat Bosnië/Herzegovina willen in de schaduw ervan de Akkoorden van Dayton schenden en zich afscheiden. Ook dat levert zeker oorlog op. Afstemming van hun leider Dodik en Poetin ligt voor de hand. Vandaag is er opeens een grote cyberaanval op Oekraïense overheidswebsites. Op de websites van onder meer het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Veiligheids- en Defensieraad is een waarschuwing in het Oekraïens, Russisch en Pools te lezen: 'Wees bang en verwacht het ergste.'

We hebben een grijze, sombere dag. In de binnenstad haal ik fruit en twee grillkipjes bij de poelier. (Die eten we niet in één keer op, hoor). Overal zijn café's en winkels druk doende hun zaken klaar te maken om op te starten. Zeker nu blijkt dat je voor de winkels geen afspraak hoeft te maken. Ze zijn niet meer te houden, heel Gorcum gaat morgen open, zeggen de mensen. Of er gehandhaafd zal worden? De burgemeesters van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht zijn niet van plan om de opening van horecazaken en culturele instellingen zaterdag toe te staan, maar in Zuid-Limburg vinden ze alles goed want het is 'een demonstratie tegen de coronamaatregelen'. Dan mag het wel. Voor één dag neem ik aan. Natuurlijk zal het een stijging van besmettingen teweegbrengen en mogelijk de wet van de grote getallen in werking zetten, als er veel mensen ziek worden en opgenomen moeten worden in de ziekenhuizen. Het kan echter ook meevallen, als je de cijfers ziet. Het kabinet wil het nog even aanzien. Als er geen gekke dingen gebeuren, mag de horeca over tiendagen open. Vanavond persconferentie.

De cijfers stijgen maar de ziekenhuizen dalen vandaag verder. Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 35.521 nieuwe positieve tests gemeld, 2112 meer dan gisteren. Dat is het hoogste aantal sinds het begin van de pandemie. In de ziekenhuizen nam de bezetting dus af. Er liggen nu 1289 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 1363), van wie 335 op de IC (gisteren: 361). Er waren 16 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal