Logboek 2024/2 Voorjaar, 2 oorlogen

Vanmorgen veel rondleidingen. De bakken met winterviolen zijn al weg.

Maandag 06-05-2024

Vanmorgen begint droog; een regenfront dreigt maar blijft mogelijk beperkt tot het zuiden des lands. Hier is het bewolkt en af en toe breekt de zon door. Mannen van de groendienst halen de bakken met de winterviolen weg. Ze bloeien nog rijkelijk en mooi. Laat ze toch staan, zegt Anna ieder jaar. Maar het is tijd voor de geraniums en die zijn ook mooi (om achter te zitten). Het is druk met cruiseschepen. Ik tel zes groepen toeristen rond een gids. Het verhaal over haven en sluis is rijk en ze blijven dus wel even staan luisteren. Anna gaat op de koffie bij Ria P. verderop. Om twaalf uur klinkt het maandelijks testloeien van de alarmsirenes. 's Middags doet ze boodschappen. Het blijft droog.

Afschrikking - deterrence - moet je onderhouden. Over de nucleaire respons van een kernstaat mag geen spoor van twijfel bestaan, dat is het beginsel van de afschrikkingsdoctrine. Iedere kernstaat weet dat en vandaar de term 'assured' in de afkorting MAD. Mutual Assured Destruction. Volgens de doctrine moet iedere leider dienen te weten dat hij bij een aanval met kernraketten op een andere kernstaat ook de eigen vernietiging over zich afroept. Poetin is er zonder twijfel ook van doordrongen. Al vóór zijn illegale invasie van Oekraïne zocht hij de grenzen van de afschrikking op en nog steeds rammelt hij met zijn nucleaire wapens. Niets vreest Poetin meer dan de inzet van westerse troepen in Oekraïne. Daar kan hij niet tegenop. Vandaag kondigt zijn ministerie van defensie aan tests te zullen gaan doen met tactische nucleaire wapens. Het zou een reactie zijn op ‘provocatieve uitlatingen en dreigingen van bepaalde westerse ambtenaren’, maar niemand weet wie ermee bedoelt worden. De opdracht komt regelrecht van de Russische president, zegt het ministerie. Rusland, het land met het grootste arsenaal aan nucleaire wapens, voerde zijn laatste nucleaire tests uit in 1990, een jaar voordat de Sovjet-Unie uiteenviel.

     Is er een grijs gebied waarin het gebruik van een beperkt tactisch kernwapen past? Gebruik op een slagveld is niet erg logisch, want dat treft evenzeer de eigen troepen, maar bijvoorbeeld op een stad in Oekraïne in een poging daarmee de strijd te beslissen? Bij wijze van destijds Hiroshima en Nagasaki? In de Russische doctrine gaat het dan om niet-strategische nucleaire wapens (NSNW’s), meer specifiek kruisvluchtwapens en ballistische raketten. 'Met een kleine nucleaire lading van ongeveer 10 kiloton kunnen kruisvluchtwapens en ballistische raketten een haven of vliegveld inoperabel maken. Ongeveer 800 meter rondom de inslag is alles vernietigd, maar op 3 à 4 kilometer valt de initiële schade mee', lees ik in de Militaire Spectator. Hm, ook bij tactische kernwapens zal de radioactieve fallout zich gemakkelijk over NAVO-gebied verspreiden zoals in 1986 bij de kernramp van Tsjernobyl bleek. Zo waren zelfs in 2021 wilde paddestoelen in Duitse bossen nog steeds radioactief besmet. Dus wat zal in zo'n geval de reactie van de NAVO zijn? Zoals ik gisteren schreef is het gebruik van een kernwapen een rode lijn voor het bondgenootschap, maar geldt dat bij een beperkte toepassing wel voor de Amerikanen? En onder Trump, bij wie de atoomparaplu boven Europa minder zeker is? Of moeten we dan op de Franse force de frappe rekenen?

     Ik meen wel eens gelezen te hebben dat de NAVO bij een beperkte inzet van een Russisch  nucleair wapen in Oekraïne geen nucleair antwoord zou willen geven, maar bij voorkeur reageert met een massale respons van conventionele troepen. Nog in 2021 zei de Franse president Emmanuel Macron dat Frankrijk niet met zijn nucleaire arsenaal zou riposteren bij een mogelijke Russische nucleaire inzet in Oekraïne. Maar let op! 'De omvang van het conventionele militaire vermogen dat de dertig NAVO-bondgenoten gezamenlijk kunnen genereren is veel groter dan wat de Russische Generale Staf op de mat kan leggen', zegt Frederik Wintermans in de Militaire Spectator. Hm. Als dat waar is, dan kan die sterke conventionele tegenzet van de NAVO vervolgens alleen maar voeren naar een volgende en zwaarder nucleaire reactie van het Kremlin, zou ik zeggen. De makke van oorlog is dat het duivelse escaleren nauwelijks te vermijden valt. Naar het begin van dit kwartaal