Logboek 2021/3 Waddeneilanden

Zaterdag 31-07-2021

Het zuidoosten van Europa krijgt de komende tijd te maken met een lange en intense hittegolf. Lokaal kunnen temperaturen van 45 graden Celsius voorkomen. Er zijn hevige bosbranden langs de Turkse zuidwestkust, in Albanië en op Sicilië. De gloeiendhete lucht komt uit Afrika. In de regio Khuzistan in het zuidwesten van Iran is het extreem droog met temperaturen tot 50 graden. De bevolking gaat massaal de straat op omdat het ayatollah-regime niets doet. Het is maar een kleine greep uit het nieuws van vanmorgen.

     Al een jaar of tien voorspel ik dat regeringen niet in staat zullen blijken het klimaatprobleem adequaat aan te pakken, ongeacht of ze democratisch of autoritair zijn. In een interview in De Volkskrant legt de Frans-Britse politicoloog ­Catherine Fieschi helder uit hoe dat in democratische landen komt: die landen worden veelal geregeerd door 'een spookmidden' dat veel te kwetsbaar is voor populisme, ondanks het feit dat die nooit verder komen dan een electoraat van hooguit 25 - 30 procent van de kiezers. Het spookmidden bestaat uit voorheen rivaliserende centrumpartijen, die sterk afgeslankt 'net genoeg zetels bij elkaar sprokkelen om een regering te vormen.' 'Het is een tragisch misverstand dat de populistische kiezer kan worden teruggewonnen door aan zijn politieke wensen tegemoet te komen', schreef Fieschi in haar boek Populocracy uit 2019. Dat lijkt me een goed punt. Het populisme draait volgens haar niet om specifiek beleid, maar om de relatie tussen de leider en zijn aanhangers en de vorming van een gemeenschap op basis van woede en verontwaardiging. ‘En er is een nooit eindigende aanvoer van verontwaardiging’, zegt Fieschi. 'In een gefragmenteerde samenleving kan een minderheid de regering terroriseren, als zij maar hard genoeg schreeuwt.' Kijk naar de gele hesjes-beweging. Of - voeg ik toe - de boerenprotesten. De ernstige stikstofproblematiek is immers nog steeds niet aangepakt.

     Opmerkelijk is dat Fieschi desondanks denkt dat het klimaatprobleem, de moeder van alle maatschappelijke problemen, de centrumpolitici zal dwingen tot maatregelen, waarbij de burgerlijke vrijheden ingeperkt worden. De coronapandemie is er een voorbeeld van. '‘De noodsituatie van het klimaat zal misschien een geweldige tegenkracht tegen fragmentatie zijn, zoals oorlogen dat ook kunnen zijn. Het klimaat is een urgenter probleem dan de identiteit van de verschillende bevolkingsgroepen.' Met het klimaat kunnen de centrumpartijen volgens Fieschi weer een eigen verhaal vertellen. 'Ze kunnen tegen de populisten zeggen: geven jullie dan niets om de beschaving die we hebben opgebouwd?’ Hm. Ik heb grote twijfels, argumenten hebben bij populisten nooit geteld.

Weer een dag van harde wind en buien. De wind is westelijk en zeer vlagerig met uitlopers tot Bf 7 - 8. Maar tussendoor schijnt ook de zon. Toch blijven we grotendeels binnen, in de kuip waaien de plooien uit je broek (zei men vroeger). Maar dat voortdurende geloei zijn we zó zat. Het slechte weer duurt al een week. Niemand vertrekt, niemand komt aan.

Verdere daling. Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 2983 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 463 minder dan gisteren. Ziekenhuizen en IC's lopen nog steeds op. Naar het begin van dit kwartaal