Logboek 2019/1 Winter in Gorinchem
Gorinchem (152)
Dinsdag 15-01-2019
Mijn post van gisteren over de versnelde verplaatsing van de magnetische noordpool maakt een interessante uitwisseling los. Een magnetisch kompas heeft het aardmagnetisch veld nodig om je koers te bepalen, maar een gyrokompas niet, zegt een lezer. Het gyrokompas reageert op de draaiing van de aarde en niet op het magnetisch veld, dus het wijst altijd naar de echte noordpool. De beroepsvaart gebruikt vrijwel alleen gyrokompassen.
Een tweede onderwerp is de vraag of je bij varen met GPS nog wel een kompas nodig hebt. Immers, als je een waypoint instelt en aan de autopilot doorgeeft, dan vaart het schip er zonder meer heen. Natuurlijk ben je blij met je kompas als de scheepselektronica uitvalt, wat altijd een risico is, maar dat spreekt voor zich. Dus zul je altijd een kompas op je stuurstand willen. Er is echter meer aan de hand. Ik weet bijzoorbeeld zeker dat in het SeaTalk stuurautomaatcircuit van Raymarine op de Dulce een elektronisch kompas is opgenomen. Dat zit in de bakboordgarderobekast. Maar waar is het eigenlijk nodig? Sommigen zeggen dat de GPS zonder elektronisch kompas je positie niet kan bepalen bij stilstand. De GPS zou beweging nodig hebben om via de satellieten vast te kunnen stellen welke richting je op vaart. Is dat zo? Eerst dacht ik dat de GPS die beweging nodig heeft om de verschillen in het Dopplereffect te meten: verschillende satellieten meten een kortere of langere golflengte en verrekenen dat tot een gevaren koers. Maar dat blijkt niet het geval: een schip vaart daarvoor te langzaam, aldus een Zeilersforum. Zelfs je SOG (speed over ground) kan er niet mee bepaald worden. De radiogolven van satellieten hebben een snelheid tegen die van licht aan - 300.000 km/seconde - en als je bijvoorbeeld 5,5 knopen vaart (= ca. 10 km/uur), dan ben je in één seconde nog geen 3 meter verder. Die variatie is te klein en verdwijnt in de elektronische ruis, zegt men. Hoe het dan wél werkt, weet ik nog niet. Wat ik nog wel weet is dat de effecten van de relativiteit van Einstein verrekend moeten worden, vanwege de lichtsnelheid van de radiogolven, maar dat is een ander onderwerp.
De gangbare elektronische kompassen op jachten meten wel het magnetisch veld van de aarde. Tegenwoordig worden ze gecombineerd met een gyro, die vooral bedoeld is om het scheefhangen van de boot te corrigeren. Overigens levert Raymarine die fluxgate kompassen sinds 2015 niet meer. Waarom weet ik niet. Gelukkig gaan ze zelden stuk, maar als dat toch gebeurt moet je er een hele nieuwe stuurcomputer bij kopen. 'Mail ons voor een scherpe offerte', nodigt het bedrijf je uit op zijn website.
Toch weer een grijze dag, maar in elk geval droog. Over een dag of wat komt er wat meer winterweer. Anna had een redelijke nacht en is nu voor haar oppasdag naar Tessa.
Een paar lezers mailen adviezen over het opsporen van de lekkages op onze Dulce. Interessant is de tip om op een donkere nacht fel licht van buiten op de plekken te stralen en binnen te kijken of je dat ziet, of omgekeerd, dus met een felle zaklamp van binnen naar buiten schijnen. Een andere optie is de luchtoegangen in de kajuit af te plakken en in de kajuit overdruk aan te brengen, bijvoorbeeld door een blower of een bladblazer, en door met zeepsop smeren aan dek en randen te zien of er bubbels worden geblazen. Die optie zie je op deze webpagina van Cruising World. 'Sooner or later, all boats leak. It’s a fact of sailing life', schrijven ze erboven. De overdrukmethode noemen ze 'similar to the way you might locate a leak on an inflatable tender.' Alle reageerders dank!
Het Britse lagerhuis stemt vandaag over het Brexit-akkoord. Nooit eerder was het Britse volk zó verdeeld. Ik volg de live-blogs bij een aantal kranten. Af en toe kijk ik ernaar en verder lees ik, alleen (nog) niet verder in Frank Close, want het nieuwe boek van Jonathan Holslag 'Vrede en Oorlog' (De Bezige Bij, 2018) over 3000 jaar wereldgeschiedenis kan ik niet zomaar ongeopend laten liggen. Terug naar boven