Logboek 2018/3 Terug uit de Scillies
Gorinchem (37)
Donderdag 20-09-2018
Kijk eens goed naar dit schilderij. Het stamt uit 1938 en heet 'Thérèse dreaming', geschilderd door de Franse kunstschilder Balthus. Het is een topstuk in het Metropolitan Museum of Art in New York. Ik vind het persoonlijk wel mooi en - eh - ondeugend, al zou ik niet in de woonkamer hangen. Maar....mág het vandaag de dag wel? Er kwam eind vorig jaar een protestbrief bij The Met binnen van ene Mia Merrill. 'Given the current climate around sexual assault and allegations that become more public each day, in showcasing this work for the masses, The Met is romanticizing voyeurism and the objectification of children', schreef Merill. Mag je wel in het huidige MeToo-klimaat naar een (geschilderde) onderbroek van een 13-jarige kijken? Merill kreeg tienduizenden steunbetuigingen, maar The Met liet het schilderij op zijn plaats hangen. Ik ben het daarmee eens. Het schilderij verheerlijkt seksueel geweld allerminst; het is wel erotisch van aard. Erotiek is een essentieel onderdeel van leven en mag getoond worden. Daarmee is de MeToo-beweging beslist niet gediskwalificeerd, maar af en toe schiet men zijn doel voorbij. Nog tijdens mijn eigen generatie zijn we gelukkig bevrijd geraakt van de knellende banden van obscurantisme, onverdraagzaamheid en preutsheid - en dat moet zo blijven. Ik ben blij dat we van die hypocriete braafheid af zijn.
Het doet me denken aan de zaak Buruma, die van de week vertrok als hoofdredacteur van het prestigieuze The New York Review of Books, naar verluidt omdat hij een artikel had gepubliceerd dat omstreden was. Ian Buruma, die ik graag lees, werkte er pas een jaar. Het gewraakte artikel was een online essay van de Canadese radiomaker Jian Ghomeshi, die in 2014 in ongenade viel door de beschuldigingen. Vrijpartijen met Ghomeshi zouden zijn uitgelopen op mishandelingen, waarbij hij de vrouwen had geslagen, gebeten en tegen het hoofd gestompt. In het stuk, getiteld Reflecties van een hashtag, beschrijft Ghomeshi zijn status als 'sociale gifstof'. Hij ziet zich als een slachtoffer van 'massabeschaming', die 'genoeg vernedering voor een heel leven heeft ondergaan' (aldus de NRC). Voeg daarbij dat Ghomeshi in 2016 van vrijwel alle aanklachten werd vrijgesproken; het is bekend dat dergelijke beschuldigingen nu eenmaal moeilijk te bewijzen zijn.
Waarom moest Buruma zo nodig vallen? Woord en wederwoord is toch een onmisbaar beginsel in de journalistiek? Zijn uitgever had - zo blijkt - aanvankelijk ingestemd met het stuk, dat onderdeel zou worden van een drieluik over het thema 'The Fall of Men'. Vervolgens stak er een storm van verontwaardige reacties op en hem krabbelde de uitgever, Rea S. Hederman, terug. Zelf zegt Buruma deze week in Vrij Nederland daarover: 'Hij heeft mij wel duidelijk gemaakt dat de universiteitsuitgeverijen die met hun advertenties het verschijnen van The New York Review of Books mede mogelijk maken, met een boycot dreigden. Ze zijn bang voor de reacties op de universiteiten, want die zijn oververhit. Het gevolg is dat ik me gedwongen voel om ontslag te nemen – in feite capitulatie voor intimidatie in de sociale media en door de universiteitspers.' Het geval Buruma laat helaas zien dat het vrije woord onvoldoende leeft bij de spraakmakende en over-correcte goegemeente van universiteiten en media. Dat is een kwalijke ontwikkeling.
Tss... Iets anders. Wat bleek er nou uiteindelijk aan de hand op de sterrenwacht Sunspot? Geen aliens en geen UFO's, maar een conciërge die kinderprono downloadde met het netwerk van de telescoop. De werkelijkheid is vaak alledaagser dan de fantasie. Bij zijn arrestatie werd de man woest en dreigde met van alles en nog wat. Dus werd de sterrenwacht ontruimd en ging tien dagen dicht. Dat lijkt bepaald een overtrokken reactie van de FBI.
Ach, wat is het vandaag nog schitterend weer! Waren we maar op de boot. Ik moet niet zeuren. We gaan vanochtend sporten en doen boodschappen. Het is de laatste nazomerdag; vanaf morgen is het koud en herfstig met de allereerste herfststorm. Terug naar boven