Logboek 2016/3 Verder door Nederland

Treinkaping in Wijster, december 1975. Gijzelaar Bert Biering werd van achter neergeschoten, staande in de geopende deuren (foto: Telegraaf)

Dinsdag 26-07-2016

Vandaag lees ik 'Een woord een woord' van Frank Westerman (De Bezige Bij, 2016), een onderzoek naar gijzelingen en de vraag wanneer woorden in geweld overgaan en ook of woorden iets kunnen uitrichten. Dat is een actueel thema in deze tijd van jihdistische terreur. Ook vandaag nog brengen twee jihadisten in een Frans dorp een bejaarde priester om het leven. Ze worden door de politie doodgeschoten. Overigens bleek een van de daders bekend bij de inlichtingendiensten en droeg hij een enkelband.

'Ik ben opgegroeid met het idee dat dit de vooruitgang is: ruzies vecht je uit met woorden', schrijft Westermann. Wat dat betreft zijn we in deze tijd van korte lontjes niet veel verder gekomen. De auteur wekt de verhalen van de Molukse treinkapingen uit de jaren 70 weer tot leven en vergelijkt ze met de Tsjetsjeense terreuracties in het Rusland van de jaren 90, zowel wat betreft de mate waarin de gijzelnemers zelf geweld gebruiken als de aanpak van overheid en terreurbestrijders. Onderhandelen of niet en zo ja, hoe dan? Tijd rekken maar hoe lang, of de daders zo snel mogelijk uitschakelen? Die vragen komen uitvoerig aan de orde. De Dutch Approach (eindeloos onderhandelen) of die van de Russen (niet praten maar schieten)? Het lijkt erop dat de Russische aanpak de laatste jaren de overhand heeft.

Er valt veel over het boek te zeggen, maar ik moet er eerst wat meer over nadenken.

In de tijd van die eerste treinkaping bij Wijster (december 1975) was ik in de Angolese burgeroorlog en had dringender zaken aan mijn hoofd (lees deel 3 van mijn romancyclus). De Molukse treinkapers hadden revolutionairen als Che Guevara als voorbeeld en voelden zich solidair met het Fretilin, de verzetsbeweging op het Portugese deel van het eiland Timor. Ik herinner me dat wij toen vonden dat de Molukkers in Nederland de verkeerde partij aanvielen. Nederland had weliswaar de Molukkers bij de de kolonisatie bedonderd en genegeerd, maar had als ex-koloniale macht nu niets meer in Indonesië te vertellen. Als ze een bevrijdingsstrijd wilden voeren, moesten ze dat op Ambon of de andere Molukse eilanden doen, net als het Fretilin in Oost-Timor en zoals hun eerste eigen president Chris Somoukil dat tot 1963 op het eiland Ceram had gedaan. Een standpunt waarmee links de Molukkers toen in feite in de kou liet staan.

Het is vandaag een mooie dag, warm met een door hoge bewolking omfloerste zon. Ik doe wat boodschappen en bezoek mijn huisarts wegen een verstopte gehoorbuis rechts. Die spuit hij door en nu heb ik weer stereo. Vanavond barbeque in de tuin bij Barbara. Terug naar boven