Logboek 2015/4 Thuis

Logo van boekenbal dat niet doorgaat.

Donderdag 08-10-2015

Gisteravond lopen we naar Boekhandel Cursief aan de Kruisstraat, Arina, Joke en ik. Het bestuur van de Stichting Gorcums Boekenbal. De straten glimmen van de regen. Op de Groenmarkt krijgen we een fikse bui over ons heen. We gaan een laatste poging doen om het boekenbal 2016 te redden. Als de komende vergadering net zo beroerd verloopt als het weer, dan wordt het niks. Firmante Hilma Bruinsma, medeigenaar van de boekhandel, doet de deur voor ons open. We stommelen de trap op naar de eerste verdieping, de plek waar vaak kunst geëxposeerd wordt. De ruimte is nu leeg op een tafel en wat stoelen na. Daar zit het bestuur van de Gorcumse Literatuurprijs. Voorzitter Suzan Kleyn (docent Nederlands aan het Gymnasium Campusianum) is ook lid van ons bestuur, maar het woord wordt gevoerd door een ander bestuurslid, Ellen du Cloux. Zij is docent aan de Scholengemeenschap Nieuwe Hoven. Onze vierde gesprekspartner, organisatieadviseur Patrick Maitimo, komt wat later binnen.

Een week geleden zaten we hier ook in een poging het bestuur tegenover ons te herinneren aan de afspraken die we in het vroege voorjaar gemaakt hadden en die simpel kunnen worden samengevat: jullie organiseren de prijs, wij organiseren het bal, de prijs wordt op het bal uitgereikt. Het lijkt wel een syllogisme. Sinds het voorjaar hadden we hard gewerkt om onze kant van de afspraken na te komen: stichting opgericht, plan gemaakt, met Theater Peeriscoop organisatie en datum afgesproken (zaterdag 2 april 2016), artiesten gereserveerd, logo laten ontwerpen (hierboven), subsidieaanvragen ingestuurd en een paar duizend euro subsidie verworven. De prijsuitreiking zou de kern van het programma van het boekenbal zijn. De afspraken werden nog bevestigd bij de uitreiking van de Literatuurprijzen 2015 op 8 april 2015 en de concepten van plan en begroting werden overhandigd. Zie mijn verslag hier. Ik schreef toen: 'Enfin, in elk geval bevestig ik tijdens de naborrel de banden met de literaire prijzenstichting en de onze, want we zullen ons samen moeten inspannen voor een succesvol boekenbal in 2016. Anders wordt het niks.' Daarna vertrokken we - toevallig zijn al onze bestuursleden watersporters - voor lange maanden naar onze boten, maar dubbelbestuurslid Suzan zou de communicatie over en weer verzorgen. In september zouden we de zaak opnieuw oppakken. Toen vernamen we van Suzan tot onze grote verbijstering dat men al begin juni besloten had om de prijsuitreiking niet op ons boekenbal te doen. De kern was eruit, een boekenbal zonder literaire prijzen is alleen maar een zinloos feestje. De dubbelrol van Suzan die ons niet informeerde, riep grote vragen op. Hoe betrouwbaar was zij eigenlijk?

Al eerder, nog in het najaar van 2014, was er een eerste aanvaring. Toen vormden prijs en boekenbal nog één stichting onder één bestuur. Destijds weigerde initiatiefneemster Hilma van Boekhandel Cursief het draagvlak uit te breiden tot alle boekhandels in Gorcum. Dat zou wel op termijn moeten gebeuren en het staat ook in een beleidsstuk van de stichting. Vooral de participatie van Boekhandel De Mandarijn in de Gasthuisstraat, de enige échte literaire boekhandel in de stad, vonden voorzitter Suzan en ik belangrijk. In de praktijk kwam er echter niets van terecht; Cursief wilde de prijs exclusief voor zichzelf houden. Daarom werd besloten een aparte stichting op te richten, die ten behoeve van de prijsuitreiking het boekenbal zou organiseren en die wél met alle Gorcumse boekhandels zou samenwerken.

Ellen du Cloux opent als gespreksleider. Zij zet het definitieve standpunt van haar bestuur uiteen. Men heeft besloten de prijsuitreiking in 2016 opnieuw kleinschalig uit te voeren op 17 maart 2016 in Theater 't Pand. Dus niet met ons. Bovendien heeft de reformatorische Gomarus Scholengemeenschap, die een vertegenwoordiger in het bestuur heeft, als eis gesteld dat de prijsuitreiking niet op zondag plaats heeft en dat er geen muziek en dans mogen zijn. Onze monden vallen open. 'En jullie hebben je daar bij neergelegd?', stamel ik verbaasd. Ze knikken. Verbijsterd kijken we elkaar aan. Exit boekenbal. 'Is er voor 2017 nog een mogelijkheid?', vraagt Joke dapper. Initiatiefneemster Hilma zegt niets. Maitimo komt met een wollig verhaal waar geen touw aan vast te knopen is. Je zult zo'n organisatieadviseur hebben, denk ik. Ik voel dat ik erg kwaad word en kijk mijn medebestuursleden aan. 'Dit is einde verhaal. Jullie torpederen het boekenbal. We zullen de toegekende subsidies moeten teruggeven. Die kregen we voor een plan waarin de prijsuitreiking immers centraal stond. We hebben nu een lege huls, een bal zonder kern.' Mijn stem is schor van woede, ik kan het niet helpen. 'Misschien mogen we de gemaakt onkosten nog van de subsidie aftrekken. Een paar honderd euro. Anders sturen we jullie een rekening.' Nu reageert Hilma wel. 'Geen sprake van!' bitst ze. Ik sta op. 'We hebben hier niks meer te zoeken', zeg ik tegen de anderen. 'Laten we gaan.' Onthutst lopen we terug. Bij ons thuis drinken we een borrel. We zullen de zaak stoppen, er komt geen Gorcums Boekenbal.

Als je terugkijkt komt het eigenlijk hierop neer: Boekhandel Cursief torpedeert het Gorcums Boekenbal. Uit concurrentiemotieven? Firmante Hilma wilde onder geen beding samenwerken met De Mandarijn en boekhandelaar Ro van Doesburg. Die naam was anathema. Aan dat beginsel werd alles opgeofferd. 'Gorcumse toestanden, houd je er verre van', zei een kenner tegen me. Te meer doordat men zich ook nog laat gijzelen door de rechtzinnig christelijke opvattingen van een minderheid. Het zou toch niets geworden zijn met die club, zeggen Arina en Joke, misschien moeten we blij zijn dat het niet doorgaat. Buurman Wiger, die een glas komt meedrinken, is het daar mee eens.

Vanmorgen is het bewolkt maar droog. Later laat de zon zich af en toe even zien. Opnieuw halen we kleding en boeken uit de boot. Ondermeer mijn Marokkaanse fez en een ander islamitisch hoofddeksel, allebei uit 2008, gekocht in Tanger en allang vergeten. Hoeveel je opdiept uit een schip waar je zoveel jaren mee rondzwierf. 's Middags bericht over de Nobelprijs voor de Literatuur 2016: de Wit-Russische schrijfster Svetlana Aleksijevitsj. Ze woont in Minsk, de hoofdstad van de laatste dictatuur in Europa. Ik had nog nooit van haar gehoord. Er is niet eens een lemma over haar in de Nederlandse Wikipedia, wel in de Engelse. Er is maar één boek van haar in het Nederlands vertaald: 'Het einde van de rode mens' (De Bezige Bij, 2014), een kroniek met honderden getuigenissen over de teloorgang van het communistische tijdperk. Ik heb het meteen besteld.

De Dienst Bewaken en Beveiligen (DBB) van de Tweede Kamer waarschuwt vandaag in een email aan alle fracties voor gewelddadige confrontaties met tegenstanders van het asielbeleid van de regering. Het doet wat overtrokken aan. Het minor incident tegen staatsecretaris Dijkhoff in het dorpje Oranje stelde nou ook weer niet zoveel voor. Terug naar boven

Voor wie het naadje van de kous wil weten over het afspringen van het Gorcums Boekenbal, is via de knop hieronder een Chronologisch Overzicht te lezen, dat - grappig genoeg - begin september 2015 werd geschreven door Hilma Bruinsma (in zwart) en aangevuld door mij (in rood)